Wanneer spreken we van een slikstoornis?
DYSFAGIE (OF SLIKSTOORNIS)
Problemen met slikken komen vaak voor bij kinderen in het kader van myofunctionele stoornissen, maar hiernaast komt dit ook voor bij volwassenen. Bij volwassenen spreekt men dan vaker over dysfagie.
Dysfagie komt het vaakst voor bij patiënten met oncologische problemen, neurogene (eventueel neurodegeneratieve) aandoeningen en tenslotte ten gevolge van het normale verouderingsproces. Ondanks wetenschappelijke vooruitgang zijn er toch veel mensen die, al dan niet bewust, te maken krijgen met dit probleem.
SYMPTOMEN
Duidelijke indicatoren van dit probleem zijn:
- Luchtwegproblemen
- hoesten en/of ademnood omwille van etensresten in de luchtwegen
- steeds wederkerende luchtweginfecties
- Wijziging gelaatskleur
- wijziging in gelaatskleur (blozen, bleekheid of blauw/paars worden)
- Gevoelige luchtwegen
- steeds wederkerende luchtweginfecties
- Waterige ogen
- Kokhalzen
- kokhalzen tijdens of na de maaltijd
- Reflux
- terugvloeien van de maaginhoud in de slokdarm, soms tot in de mond
- Koorts
- drukkend gevoel in de keel (globus) of zelfs verstikkingsgevoel (dyspnoe)
- Vermoeidheid
- Vermoeidheid tijdens de eetsituatie
- Piepende ademhaling
- Eetpatroon
- langere duur van de nodige eettijd
- Benauwdheid
- gevoel van benauwdheid bij verslikken of blijven hangen van eten in de slokdarm of keel
Vaak zijn er ook subtiele aanwijzingen die niet meteen alarmerend lijken voor de persoon in kwestie en/of de omgeving, zoals:
- kwijlen omwille van zwakke lip- en/of tongspieren en/of infrequent slikken
- moeilijkheden met kauwen
- moeilijkheden met slikken
- voedselresten die achterblijven in de mondholte
- brandende, verkrampte pijn tijdens het slikken
- pijn op de borst
BEHANDELING
Directe of indirecte therapie
Bij het behandelen van slikstoornissen is het belangrijk om te bepalen of de therapie indirect en/of direct zal zijn. Bij indirecte therapie ligt de nadruk op een aantal voorbereidende oefeningen en op het aanleren van slikmanoeuvres zonder voedsel. Bij directe therapie daarentegen worden er technieken aangeboden waarbij geoefend wordt met eten en/of drinken.
Sensibilisatie
Logopedische begeleiding bestaat voornamelijk uit sensibiliteitstraining, motorische training, aanleren van slikmanoeuvres en tot slot aanpassingen van de houding, het voedsel zelf en de manier waarop het voedsel aangeboden wordt.